ỨNG DỤNG LỤC ĐỘ

ỨNG DỤNG LỤC ĐỘ

I.                    ĐỊNH NGHĨA

-          Lục là sáu

-          Độ là vượt qua

-          Ba la mật có nghĩa là đáo bỉ ngạn, đến bờ bên kia, từ mê mờ qua giác ngộ, từ đau khổ qua cảnh giới an vui, từ sanh tử qua niết bàn. Nhận biết Ba La Bật cần thấy tinh thần Tam Luân Không Tịch tức là không thấy, không cầu lợi ích cho 3 đối tượng :
1/ Bên cho
2/ Bên nhận,
3/ Phương tiện (vật, phương thức cho nhận)

è Lục độ còn gọi là lục độ ba la mật, là 6 pháp hành để giúp hành giả vượt thoát sanh tử khổ đau, chứng nhập niết bàn.

II.                  HÀNH TƯỚNG:

1.       Bố thí ba la mật:

-          Bố thí là đem của cải, tài sản, công sức, trí tuệ của mình cho cùng khắp tất cả mọi người, không phân biệt giới hạn người hay vật, thân hay sơ. Hễ ai thiếu thốn, nếu sẵn có, đều bình đẳng giúp đỡ không luyến tiếc.

-          Cách thức bố thí ba la mật gồm 3 phương thức: tài thí, pháp thí và vô úy thí.

-          Bố thí có 2 phương diện:

o   Bố thí chấp tướng: bố thí với dụng tâm không trong sạch

o   Bố thí không chấp tướng: bố thí với tâm từ bi bình đẳng, tâm không thấy kẻ nhận người cho, không tự cao tự đại (không thấy kẻ cho, người bị cho, cách cho, của cho)

-          Công năng:

o   Diệt trừ tham lam ích kỷ

o   Đem lại ấm no

o   Phát triển chánh trí vì tu hạnh pháp thí

o   Đem lại sự bình tĩnh vì tu hạnh vô úy thí
Điển tích : "Thái tử Ma Ha Tát Đỏa hiến thân cứu cọp" trong Kinh Điển Ngu
hoặc "Bồ Tát hiến thân cứu cọp" trong Lục Độ Tập Kinh

2.       Trì giới ba la mật

-          Trì giới là hạnh tu đi đến bờ giác ngộ bằng cách giữ gìn nghiêm chỉnh và trọn vẹn giới luật mà đức Phật đặt ra, tự thân thọ lãnh.

-          Thành phần của giới luật:

o   Giới dành cho người tại gia: ngũ giới, thập thiện giới, bồ tất tại gia, bát quan trai giới

o   Giới dành cho người xuất gia: sa di – sa di ni (10 giới), thức xoa ma na (6 giới), tỳ kheo (250 giới), tỳ kheo ni (348 giới)

-          Có 2 phương diện:

o   Trì giới chấp tướng: trì giới với hình thức bên ngoài nhưng bên trong thì nhiễm ô (vì hiếu thắng, cầu danh, khinh khi người phạm giới…)

o   Trì giới không chấp tướng: trì giới là hoàn toàn tự nguyện, với mục đích cho thanh tâm được trong sạch, thanh tịnh. Trì giới không vì danh lợi hay hoàn cảnh ép buộc mà làm.

-          Công năng:

o   Ba nghiệp được thanh tịnh

o   Phát sanh công đức lành

o   Nâng cao phẩm hạnh: không làm điều xấu ác, luôn làm điều ích lợi cho mọi người.

o   Người và vật kính yêu

Trong thập đại đệ tử Đức Phật có ngài Ưu Bà Ly - Trì Giới đệ nhất.

3.       Nhẫn nhục ba la mật

-          Nhẫn là nhịn, chịu đựng những nghịch cảnh

-          Nhục là điều sỉ nhục, điều xấu hổ, làm tổn thương đến lòng tự ái của mình.

è Nhẫn nhục ba la mật là nhẫn nhục đến chỗ cùng tột, không còn ai có thể nhẫn nhục hơn thế nữa.

-          Thành phần của nhẫn nhục:

o   Thân nhẫn: đối với nghịch cảnh về thời tiết, hoàn cảnh, bệnh tật, hành hạ về thể xác.

o   Khẩu nhẫn: miệng không rên la, mắng chửi, phàn nàn, nguyền rủa

o   Ý nhẫn: không căm hờn, oán giận, không có tư tưởng trả thù

-          Có 2 loại nhẫn nhục:

o   Nhẫn nhục chấp tướng: là nhẫn nhục vì sợ quyền thế, vì cầu danh lợi, vì nằm trong hoàn cảnh bất lợi…

o   Nhẫn nhục không chấp tướng: nhẫn nhục với mục đích diệt trừ sân hận, kiêu mạn, tham lam…

-          Công năng:

o   Không làm những việc vô ý thức

o   Bình tĩnh trước mọi nghịch cảnh, biến cố xảy ra trong cuộc sống

o   Không trụy lạc theo ngũ dục

Truyện ngài Xá Lợi Phất hiến mắt cứu người 
http://thuongchieu.net/index.php/tvtc/2-uncategorised/2015-xaloiphat

4.       Tinh tấn ba la mật

-          Tinh tấn là không ô nhiễm, không thói xấu, chuyên tâm nhất trí tiến hướng cầu đạo giải thoát và giác ngộ.

-          Thành phần tinh tấn ba la mật: thực hiện tứ chánh cần

o   Tinh tấn dứt trừ các điều ác đã phát sinh

o   Tinh tấn ngăn ngừa các điều ác chưa phát sinh

o   Tinh tấn phát khởi các điều lành chưa phát sinh

o   Tinh tấn phát huy các điều lành đã phát sinh

-          Có 2 loại tinh tấn:

o   Tinh tấn chấp tướng: siêng năng tinh tấn với dụng tâm không trong sạch như vì danh, lợi, kiêu căng, gian tham…

o   Tinh tấn không chấp tướng: là thực hiện với tâm nguyện sám hối tội lỗi đã làm, tu sửa bản thân chuyển cái bất thiện thành cái thiện, chuyển cái xấu thành cái tốt.

-          Công năng:

o   Dũng mãnh hăng hái

o   Không thối xuất

o   Tiến gần đến đạo giải thoát
Truyện 56, quyể 6, Lục Độ Tập Kinh : Vua vượn và 500 vượn con
https://thuvienhoasen.org/p55a24495/quyen-sau

5.       Thiền định ba la mật

-          Tập trung tâm ý vào 1 đối tượng duy nhất, không cho tâm tán loạn để quan sát và suy nghiệm chân lý

-          Các loại thiền định: áp dụng ngũ đình tâm quán

o   Quán sổ tức (hơi thở): đối trị bệnh tán loạn tâm trí

o   Quán từ bi: đối trị lòng sân hận

o   Quán bất tịnh: đối trị lòng tham sắc dục

o   Quán nhân duyên: đối trị lòng si mê

o   Quán giới phân biệt: đối trị chấp ngã

-          Công năng:

o   Diệt loạn tâm

o   Khai phát được trí tuệ vô lượng và an trú trong cảnh giới thanh tịnh
Truyện Đức Phật còn nhỏ nhập thiền quán sinh tử có tiếng sét đánh nhưng không bị động tâm.

6.       Trí tuệ ba la mật

-          Là thể tánh sáng suốt có khả năng soi sáng sự vật 1 cách thấu đáo, tinh tường đến nơi đến chốn không sai lầm.

-          Pháp môn tu tập: thực hành Văn – Tư – Tu

o   Văn tuệ: do tai nghe âm thanh, mắt thấy văn tự mà hiểu được nghĩa lý

o   Tư tuệ: do trí suy nghĩ, tìm tòi để hiểu nghĩa lý, hiểu được sự thật

o   Tu tuệ: do thực hành tu tập mà giác ngộ chứng đắc

-          Công năng:

o   Diệt trừ phiền não

o   Chiếu sáng sự vật

o   Thể nhập chân lý
Điển hình : Trí huệ trong thân xác tái sinh : Tạng thư sống chết : trang 155 / Tái sinh tại Tây Trạng/ ngài Jamyang Khyentse thầy của Đức Đạt Lai Lạt Ma

III.                NGUYÊN TẮC ỨNG DỤNG LỤC ĐỘ

-          Tu bố thí trừ bỏn xẻn

-          Tu tri giới trừ phá giới

-          Tu nhẫn nhục trừ nóng giận, sân hận

-          Tu tinh tấn trừ lười biếng

-          Tu thiền định trừ tán loạn

-          Tu trí tuệ trừ si mê

-          Phát bồ đề tâm

-          Xem thường tài sản và tính mạng

-          Xem chúng sanh đau khổ như mình đau khổ

IV.                KẾT LUẬN

-          Hành giả phải cương quyết thực hành lục độ vì chỉ có lục độ mới đủ công năng đưa chúng ta đến bờ giác ngộ giải thoát.